piątek, 17 lutego 2012
Poeci Po Godzinach: Blokowe sfery wyższe czyli odblokowywanie Mansztaj...
Poeci Po Godzinach: Blokowe sfery wyższe czyli odblokowywanie Mansztaj...: N agrodzony nagrodą Silesiusa tom poezji Jakobe Mansztajna Wiedeński high life doczekał się drugiego wydania, dokładniej -wersji polsko–a...
poniedziałek, 13 lutego 2012
Piętno
Na marginesie Bez imienia Sławomira Płatka *
Leży przede mną debiutancki tomik poety z rocznika 1974( jak dobre wino)o prowokacyjnym nieco tytule. Pierwsze wrażenie? Tytuł zdaje się być uszczknięty ze znanej frazy Krzysztofa Kamila Baczyńskiego Oto jest chwila bez imienia Ale tylko się zdaje. Bo Bez imienia nosi inne piętno. I tropy są inne. Co nie znaczy ,że poetyka Płatka nie czerpie z tradycji. Wręcz przeciwnie.
Książka de facto składa się z trzech autonomicznych części ,ściśle ze sobą powiązanych ,z trzech poetyckich kosmogonii ,bo Płatek jest tu Demirugiem słowa, poczynając od Aleksandrii (kłania się Konstandinos Kawafis) zapisie retrospektywnym ,utraconej Arkadii przekornie nazwanej jednak Aleksandrią. Nie przypadkowo. Dalsze 2 cykle: Przerywnik z punktu A do punktu B i zdrowa tkanka mocno tkwią w tym co nazywamy naszym dziedzictwem .
Swoiste credo poety w wierszu zdrowa tkanka - zaskakuje teologiczną pointą .
Boże jestem tu
z odciętymi rękami nogami
wyłupionymi oczami
czekam
boję się
Wbrew deklaracji - nie lękajmy się !
Bardziej metodyczne omówienie tej poezji przekracza ramy tego szkicu, i chwilowo(mea culpa !) możliwości piszącego te słowa.
Chciałbym wskazać jedynie na niektóre, bardziej widoczne rysy tego zbioru.
To jest indywidualne doświadczanie świata. Jak w palimpseście nakładają się przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Utkani jesteśmy z dziecięcych mitologii, młodzieńczych burz i dorosłych rozczarowań. To właśnie ujęcie w jednym doświadczeniu różnorodności świata jest zadaniem sztuki i religii(sic!), i chyba najważniejszym zadaniem poezji, uosobieniem pragnienia poetów wszystkich epok.
Wracając do bezimiennych wierszy każdy w zbiorze nosi swoje imię,piętno, jest podporządkowany pewnej regule. Jakiej? Nie zdradzę. To zostawiam czytelnikowi.
Ten tomik zaskakująco dojrzałych i bardzo dobrych wierszy, prowokuje do myślenia, odnajdywania licznych tropów i kodów. Czytając bez imienia odbywamy ( jak najbardziej pluralis majestatis) podróż w słowo , w czas i przestrzeń. W mitycznych i realnych Prabutach na trasie linii kolejowej Warszawa - Gdańsk(i odwrotnie )zdejmujemy obuwie i pędzimy przez Polskę z Trójmiasta via Mławę, Warszawę poprzez Beskidy do kolebki Śródziemnomorza. Usatysfakcjonowani.
* Sławomir Płatek bez imienia , Warszawa 2010.
Leży przede mną debiutancki tomik poety z rocznika 1974( jak dobre wino)o prowokacyjnym nieco tytule. Pierwsze wrażenie? Tytuł zdaje się być uszczknięty ze znanej frazy Krzysztofa Kamila Baczyńskiego Oto jest chwila bez imienia Ale tylko się zdaje. Bo Bez imienia nosi inne piętno. I tropy są inne. Co nie znaczy ,że poetyka Płatka nie czerpie z tradycji. Wręcz przeciwnie.
Książka de facto składa się z trzech autonomicznych części ,ściśle ze sobą powiązanych ,z trzech poetyckich kosmogonii ,bo Płatek jest tu Demirugiem słowa, poczynając od Aleksandrii (kłania się Konstandinos Kawafis) zapisie retrospektywnym ,utraconej Arkadii przekornie nazwanej jednak Aleksandrią. Nie przypadkowo. Dalsze 2 cykle: Przerywnik z punktu A do punktu B i zdrowa tkanka mocno tkwią w tym co nazywamy naszym dziedzictwem .
Swoiste credo poety w wierszu zdrowa tkanka - zaskakuje teologiczną pointą .
Boże jestem tu
z odciętymi rękami nogami
wyłupionymi oczami
czekam
boję się
Wbrew deklaracji - nie lękajmy się !
Bardziej metodyczne omówienie tej poezji przekracza ramy tego szkicu, i chwilowo(mea culpa !) możliwości piszącego te słowa.
Chciałbym wskazać jedynie na niektóre, bardziej widoczne rysy tego zbioru.
To jest indywidualne doświadczanie świata. Jak w palimpseście nakładają się przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Utkani jesteśmy z dziecięcych mitologii, młodzieńczych burz i dorosłych rozczarowań. To właśnie ujęcie w jednym doświadczeniu różnorodności świata jest zadaniem sztuki i religii(sic!), i chyba najważniejszym zadaniem poezji, uosobieniem pragnienia poetów wszystkich epok.
Wracając do bezimiennych wierszy każdy w zbiorze nosi swoje imię,piętno, jest podporządkowany pewnej regule. Jakiej? Nie zdradzę. To zostawiam czytelnikowi.
Ten tomik zaskakująco dojrzałych i bardzo dobrych wierszy, prowokuje do myślenia, odnajdywania licznych tropów i kodów. Czytając bez imienia odbywamy ( jak najbardziej pluralis majestatis) podróż w słowo , w czas i przestrzeń. W mitycznych i realnych Prabutach na trasie linii kolejowej Warszawa - Gdańsk(i odwrotnie )zdejmujemy obuwie i pędzimy przez Polskę z Trójmiasta via Mławę, Warszawę poprzez Beskidy do kolebki Śródziemnomorza. Usatysfakcjonowani.
* Sławomir Płatek bez imienia , Warszawa 2010.
Wyślizgać ogień - poezja po obaleniu porządku Jałtańskiego
O Ślizgawkach * Jakuba Sajkowskiego słów kilka
Debiutancki tomik Kuby Sajkowskiego to udana kompozycja ,składająca się z dwóch doskonale współbrzmiących części , mających dość intrygujący i przewrotny wspólny mianownik - ogień - Odchodząc od ognia i Wracając do ognia .
Co mogą mieć zatem wspólnego tytułowe ślizgawki z ogniem?
Mamy tutaj jakby dwie odsłony. Dwie strony wzajemnego wyślizgiwania się ,quasi inicjacji (męskiej i żeńskiej) ,czy też znanej z filozofii taoistycznej koncepcji Yin i Yang jako przyczynę powstawania pierwiastków wzajemnie się przenikających ,przy czym Yin to woda( ślizgawka),a Yang to ogień.
Możemy też dodać interpretację wizji z apokalipsy św. Jana ( przypowieść o tym, jak języki ognia się rozlewały i zlewały), drugie pożeranie ognia.
Ale abstrahując od tego kiedy otworzysz kopertę ( z wiersza AB Rh -) odkrywasz ,że podmiot liryczny nic nie ma, a to tylko przerywana linia ,która tnie, składając jak dłonie do modlitwy. (...)
Bo wbrew pozorom ta poezja jest metafizyczna, a Bóg puszcza kaczki .
To nie ja chodzę po wodzie .Ja potrafię tylko zwilżać palce ,aby zgasić świecę -pisze poeta.i powtarza raz jeszcze: To nie ja chodzę po wodzie, ktoś dotyka tafli. Kręgi pojawiają się i od razu nikną, kiedy wkładasz mnie(z wiersza"Bóg puszcza kaczki").
Śledząc ulubione motywy i ornamenty w poetyce Jakuba Sajkowskiego przetaczamy krew( O Rh - w "odchodząc od ognia " i AB Rh r11; w "wracając do ognia ", te dwa symptomatyczne wiersze potęgują poczucie wyalienowania:
oglądanego z kumplami/ z którymi nic mnie nie łączy("O Rh 1-"),gdy nostalgia za utraconym rajem dzieciństwa (autoironiczny wiersz Głębia) to potwierdza. Jednak w poezji Jakuba Sajkowskiego nie krew stanowi główny leitmotiv, ale pocałunek na mrozie ,śnieg, mróz i rosyjskie(sic!) zimowe ( i nie tylko)pejzaże co niosą wielki ładunek liryczny, stanowią o sile tej poezji.
I , zdaje się , że najważniejsza jest po trzykroć (sic!)powtórzona "Jałta".
Jałta I magiczna ( s.22) , z Czechowem Puszkinem i Bułhakowem w tle, Jałta będąca uosobieniem Rosji ,tej Rosji Sajkowskiego dającej inny stan skupienia , - na stacji moskiewskiego metra i na Patriaszych prudach, i w cypelku oleju Annuszki... Jałta II (s.35) jako sacrum, esencja, zapach ,[i "]kiedy wiatr przejdzie przez niedomknięte drzwi cerkwi"[/i]oraz Jałta III (s.39) gdzie:
"Będziemy wiedzieć tylko tyle,że nie ma
żadnej ziemi,jest panorama Worobiowych Gór "
Pomimo tego, że dzisiejsza Jałta nie jest rosyjskim miastem , a ukraińskim , na dodatek na Tatarskim Krymie (co ciekawe, w żadnym z trzech wierszy o Jałcie nie ma mowy o Ukrainie czy Tatarach czy o flocie Czarnomorskiej ), w Muzeum Czechowa odnajdujemy moskiewskie realia ,Chram Christa Spasitiela jest tłem ,mocno wybijającym.Ale tu nie chodzi o pojałtańską nostalgię za utraconą esencją rosyjskości . Ani za pojałtańskim porządkiem w Europie (Wschodniej przede wszystkim) Po trzykroć nie. Bo każda z Jałt to najczystszej wody liryki miłosne.Podskórnie drążące tropy literackich bohaterów zarówno z opowiadań Czechowa i z "Mistrza i Małgorzaty" Bułhakowa, dedykowane bliskiej osobie.
Zarówno w pierwszej i drugiej części"Ślizgawek"poeta z pewnym dystansem prowadzi nas przez swoją kosmogonię i zarazem poetycką podróż , w jednym z wierszy wprost wyznaje: słowa są rewersami znaczeń ,kiedy wreszcie zrozumiesz , w tobie się kończę.
Sajkowski - wnikliwy obserwator, daje świadectwo owego przenikania ognia z pogranicza snu i metafizyki, poprzez swoje podróże zarówno realne jak i literackie, w pryzmacie zwykłej ludzkiej historii ,gdzie odnajdujemy to co najważniejsze. "W końcu wszystko jest queer .Nieczyste albo nietykalne. "
*Jakub Sajkowski Ślizgawki Biblioteka Debiutów Zeszyty
poetyckie Gniezno 2010 Tom III
Debiutancki tomik Kuby Sajkowskiego to udana kompozycja ,składająca się z dwóch doskonale współbrzmiących części , mających dość intrygujący i przewrotny wspólny mianownik - ogień - Odchodząc od ognia i Wracając do ognia .
Co mogą mieć zatem wspólnego tytułowe ślizgawki z ogniem?
Mamy tutaj jakby dwie odsłony. Dwie strony wzajemnego wyślizgiwania się ,quasi inicjacji (męskiej i żeńskiej) ,czy też znanej z filozofii taoistycznej koncepcji Yin i Yang jako przyczynę powstawania pierwiastków wzajemnie się przenikających ,przy czym Yin to woda( ślizgawka),a Yang to ogień.
Możemy też dodać interpretację wizji z apokalipsy św. Jana ( przypowieść o tym, jak języki ognia się rozlewały i zlewały), drugie pożeranie ognia.
Ale abstrahując od tego kiedy otworzysz kopertę ( z wiersza AB Rh -) odkrywasz ,że podmiot liryczny nic nie ma, a to tylko przerywana linia ,która tnie, składając jak dłonie do modlitwy. (...)
Bo wbrew pozorom ta poezja jest metafizyczna, a Bóg puszcza kaczki .
To nie ja chodzę po wodzie .Ja potrafię tylko zwilżać palce ,aby zgasić świecę -pisze poeta.i powtarza raz jeszcze: To nie ja chodzę po wodzie, ktoś dotyka tafli. Kręgi pojawiają się i od razu nikną, kiedy wkładasz mnie(z wiersza"Bóg puszcza kaczki").
Śledząc ulubione motywy i ornamenty w poetyce Jakuba Sajkowskiego przetaczamy krew( O Rh - w "odchodząc od ognia " i AB Rh r11; w "wracając do ognia ", te dwa symptomatyczne wiersze potęgują poczucie wyalienowania:
oglądanego z kumplami/ z którymi nic mnie nie łączy("O Rh 1-"),gdy nostalgia za utraconym rajem dzieciństwa (autoironiczny wiersz Głębia) to potwierdza. Jednak w poezji Jakuba Sajkowskiego nie krew stanowi główny leitmotiv, ale pocałunek na mrozie ,śnieg, mróz i rosyjskie(sic!) zimowe ( i nie tylko)pejzaże co niosą wielki ładunek liryczny, stanowią o sile tej poezji.
I , zdaje się , że najważniejsza jest po trzykroć (sic!)powtórzona "Jałta".
Jałta I magiczna ( s.22) , z Czechowem Puszkinem i Bułhakowem w tle, Jałta będąca uosobieniem Rosji ,tej Rosji Sajkowskiego dającej inny stan skupienia , - na stacji moskiewskiego metra i na Patriaszych prudach, i w cypelku oleju Annuszki... Jałta II (s.35) jako sacrum, esencja, zapach ,[i "]kiedy wiatr przejdzie przez niedomknięte drzwi cerkwi"[/i]oraz Jałta III (s.39) gdzie:
"Będziemy wiedzieć tylko tyle,że nie ma
żadnej ziemi,jest panorama Worobiowych Gór "
Pomimo tego, że dzisiejsza Jałta nie jest rosyjskim miastem , a ukraińskim , na dodatek na Tatarskim Krymie (co ciekawe, w żadnym z trzech wierszy o Jałcie nie ma mowy o Ukrainie czy Tatarach czy o flocie Czarnomorskiej ), w Muzeum Czechowa odnajdujemy moskiewskie realia ,Chram Christa Spasitiela jest tłem ,mocno wybijającym.Ale tu nie chodzi o pojałtańską nostalgię za utraconą esencją rosyjskości . Ani za pojałtańskim porządkiem w Europie (Wschodniej przede wszystkim) Po trzykroć nie. Bo każda z Jałt to najczystszej wody liryki miłosne.Podskórnie drążące tropy literackich bohaterów zarówno z opowiadań Czechowa i z "Mistrza i Małgorzaty" Bułhakowa, dedykowane bliskiej osobie.
Zarówno w pierwszej i drugiej części"Ślizgawek"poeta z pewnym dystansem prowadzi nas przez swoją kosmogonię i zarazem poetycką podróż , w jednym z wierszy wprost wyznaje: słowa są rewersami znaczeń ,kiedy wreszcie zrozumiesz , w tobie się kończę.
Sajkowski - wnikliwy obserwator, daje świadectwo owego przenikania ognia z pogranicza snu i metafizyki, poprzez swoje podróże zarówno realne jak i literackie, w pryzmacie zwykłej ludzkiej historii ,gdzie odnajdujemy to co najważniejsze. "W końcu wszystko jest queer .Nieczyste albo nietykalne. "
*Jakub Sajkowski Ślizgawki Biblioteka Debiutów Zeszyty
poetyckie Gniezno 2010 Tom III
Subskrybuj:
Posty (Atom)